Ege Üniversitesi ve Türkiye Uzay Ajansı (TUA) öncülüğünde uzaya gönderilen nohut tohumları, 13 günlük uzay serüveninin ardından Türkiye’ye döndü. Bu proje, Türkiye’nin ilk uzayda tohum ıslah çalışması olarak tarihe geçti. Amaç, kuraklık ve susuzluk koşullarına dayanıklı tohumlar geliştirmek.
Projenin Detayları:
Ortaklıklar:
- Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyeleri
- Türk Uzay Ajansı (TUA)
- Çin Ulusal Uzay İdaresi ve Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü
- Araştırma Uydusu: Shijian-19
- Gönderilen Tohum: Yaklaşık 1 kg nohut tohumu
- Uzayda Kalış Süresi: 13 gün
Uzayda Neler Oldu?
Tohumlar, uzay ortamında vakum ve kozmik radyasyon etkisine maruz bırakıldı. Bu süreç, klasik ıslah yöntemleriyle elde edilemeyen genetik çeşitliliğin oluşmasına imkan tanıdı.
Kozmik Radyasyonun Etkisi: Radyasyon, tohum hücrelerinde genetik mutasyonlara neden oldu. Bu mutasyonların kalıcı genetik değişimler olduğu belirtiliyor. Doç. Dr. Barış Uzilday, uzaydan dönen tohumlarla ilgili olarak:
“Bu tohumları büyüttüğümüzde, genetik değişiklikleri taşıyan ve kuraklığa dayanıklı nohut bitkileri elde edeceğiz.”ifadelerini kullandı.
Projenin Amacı:
Kuraklığa ve susuzluğa dirençli nohut türleri geliştirmek. Bu çalışma, artan sıcaklıklar ve azalan su kaynaklarına karşı tarımsal üretimde sürdürülebilirliği sağlama yolunda kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Gelecek Adımlar:
Tohumlar, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından ekilecek. Proje 5 yıl sürecek, bu süreçte genetik değişimler incelenerek en dayanıklı türler seçilecek.
Türkiye’nin İlkleri ve Önemi
Bu proje, Türkiye’nin uzay ıslah çalışmaları alanındaki ilk girişimi olarak önem taşıyor. Ayrıca, nohutun yerli bir tür olması ve yüksek protein içermesi, projenin hem ulusal hem de küresel anlamda tarım ve gıda güvenliği açısından büyük değer taşıdığını gösteriyor.